Ý Nghĩa Và Lợi Ích Của Việc Ăn Chay / TOP 9 # Xem Nhiều Nhất & Mới Nhất 6/2023 # Top View

1. Ăn chay xuất phát từ những lợi ích về sức khỏe

Thực tế, không khó để trả lời câu hỏi “ă n chay xuất phát từ đâu?” bởi xuất phát từ những nhu cầu thiết yếu nhất của con người như nhu cầu bảo vệ sức khỏe của bản thân và gia đình.

1.1 Nhu cầu bảo vệ sức khỏe, kéo dài tuổi thọ

Chúng ta vẫn thường tâm niệm rằng “có sức khỏe là có tất cả”. Thậm chí ngay từ xa xưa, có không ít Hoàng đế, vua chúa đã dành cả cuộc đời của mình để tìm kiếm phương thuốc trường sinh bất lão. Từ đó có thể thấy, khỏe mạnh, sống lâu luôn là khát vọng của nhân loại muôn đời.

Trong khi đó, nhờ vào những công dụng thiết thực của mình, ăn chay được ví như “thần dược” giúp con người cải thiện sức khỏe và kéo dài tuổi thọ. Cổ nhân từ xa xưa cũng đã thấu hiểu được lợi ích của việc ăn chay do đó mà xuất hiện, ăn sâu vào tiềm thức nhiều thế hệ và dần trở thành một xu hướng đón đầu tương lai.

1.2 Nhu cầu về đời sống tâm linh

Bên cạnh quan niệm coi trọng sức khỏe, nhu cầu phong phú về đời sống tâm linh, tinh thần của con người cũng là một trong số những nguyên nhân thúc đẩy sự ra đời, phát triển của hình thức ăn chay. Những cứ liệu lịch sử đã cho thấy, ngay từ buổi đầu của nền văn minh nhân loại, con người đã đặt niềm tin vào những thế lực tâm linh bằng cách thờ cúng các vị thần để tìm nơi gửi gắm cho những nguyện vọng của mình.

2. Ăn chay xuất phát từ đời sống xã hội

2.1 Ăn chay để bảo vệ môi trường, đảm bảo sự phát triển bền vững

Ăn chay còn được rất nhiều người coi là hình thức ăn tiến bộ của tương lai để đảm bảo sự phát triển bền vững. Theo nhận định của giới chuyên gia, việc gia tăng sự phổ biến của ăn chay sẽ làm giảm tỉ trọng của ngành công nghiệp chăn nuôi, từ đó giúp tiết kiệm lương thực và các nguồn năng lượng, tránh nạn phá rừng, giảm lượng chất thải công nghiệp, nhà máy ra môi trường…

2.2 Ăn chay xuất phát từ những tư tưởng tiến bộ

Nguồn https://quanchay.net

Ăn chay thường bị hiểu nhầm như một cách gò bó thân xác bằng những món ăn đạm bạc, đơn sơ. Tuy nhiên, rất nhiều món ăn chay có giàu dưỡng chất, giúp bạn giữ gìn sức khỏe và vóc dáng hết sức hiệu quả.

Với thực đơn ăn chay gồm rau, củ, quả tươi và các loại hạt, bạn sẽ được hưởng tới 36 lợi ích sau:I. Ăn chay giàu dưỡng chất:

1. Giảm chất béo: Những sản phẩm từ bơ sữa và thịt chứa một lượng lớn chất béo. Giảm lượng chất này bằng chế độ ăn chay, sức khỏe của bạn sẽ được cải thiện tốt hơn. Đặc biệt, các vấn đề về tim mạch cũng được giảm thiểu rất rõ.

2. Cacbonhydrate: Đây là chất cung cấp năng lượng. Thiếu chất này, cơ thể sẽ tự đốt cháy các năng lượng ở cơ.

3. Chất xơ: Chế độ ăn chay có nhiều chất xơ rất tốt cho đường ruột. Hàm lượng chất xơ cao còn giúp chống lại bệnh ung thư đại tràng.

4. Magiê: Ngoài việc hấp thụ canxi, magiê cũng là một nguyên tố vi lượng quan trọng trong chế độ ăn chay. Các loại đậu, hạt và rau dền là nguồn cung cấp magiê dồi dào.

5. Kali: Giúp cân bằng nước và axit trong cơ thể, kích thích thận loại bỏ độc tố. Chế độ ăn chay giàu kali được chứng minh làm giảm thiểu nguy cơ các bệnh về tim mạch và ung thư.

6. Folat: Loại vitamin B này là một phần quan trọng trong chế độ ăn chay khỏe mạnh. Folat giúp hồi phục các tế bào, tạo ra nhiều hồng cầu và bạch cầu trong máu, và chuyển hóa các axit amin.

7. Chống ôxy hóa: Để bảo vệ tế bào khỏi bị phá hủy, chất chống ôxy hóa là một trong những chất tốt nhất cho cơ thể. Rất nhiều nhà nghiên cứu tin rằng chất chống ôxy hóa có thể bảo vệ cơ thể tránh các bệnh ung thư.

8. Vitamin C: Ngoài việc tăng cường khả năng miễn dịch của cơ thể, vitamin C còn giúp hồi phục các vết thương nhanh hơn. Vitamin C cũng là một chất chống ôxy hóa.

9. Vitamin E: Loại vitamin này cực kỳ tốt cho tim, da, mắt, não và chống lại bệnh mất trí nhớ. Các thực phẩm như lúa gạo, hạt và rau dền rất dồi dào vitamin E.

10. Hợp chất tự nhiên: Các hợp chất có trong thực phẩm tự nhiên rất tốt trong việc ngăn ngừa và hồi phục sức khỏe khi bị ung thư, thúc đẩy chức năng của enzym và phối hợp cùng chất chống ôxy hóa trong cơ thể.

11. Chất đạm: Không có gì nghi ngờ, chất đạm rất tốt cho cơ thể. Tuy nhiên, ngày càng có nhiều người thu nạp chất đạm hơn mức cần thiết, dẫn đến tác dụng ngược. Các sản phẩm từ đậu, hạt sẽ là nguồn thực phẩm cung cấp protein hoàn hảo cho chế độ ăn kiêng của bạn.

II. Ăn chay phòng bệnh tật:

12. Bệnh tim mạch: Ăn nhiều đậu và các loại ngũ cốc, giảm dần thực phẩm bơ sữa và thịt sẽ giúp cải thiện sức khỏe tim mạch. Một vài nghiên cứu gần đây cho thấy, những người ăn chay sẽ giảm thiểu nguy cơ bị tim mạch và tiểu đường type 2 hơn những người khác. Thậm chí, ăn chay còn giúp ngăn ngừa được các chứng bệnh đau tim và đột quỵ.

13. Cholesterol: Trái tim của bạn sẽ rất biết ơn nếu bạn có thể cắt giảm các món ăn từ động vật. Điều đó cũng có nghĩa hàm lượng cholesterol trong cơ thể sẽ giảm dần xuống.

14. Huyết áp: Các thực phẩm từ ngũ cốc là một lựa chọn tốt, đặc biệt là để giảm huyết áp.

15. Tiểu đường type 2: Ăn chay không chỉ là “vũ khí” chống lại bệnh tiểu đường mà còn là chế độ dinh dưỡng hợp lý, giúp bạn thực hiện rất dễ dàng.

16. Ung thư tuyến tiền liệt: Một số nghiên cứu cho rằng những người đàn ông đang ở giai đoạn đầu của căn bệnh này nếu chuyển sang chế độ ăn chay, không những ngăn ngừa được sự phát triển của bệnh mà còn có cơ hội phục hồi trở lại.

17. Ung thư ruột: Ăn nhiều thực phẩm từ ngũ cốc cùng với các loại hoa quả tươi và rau xanh có thể giảm được tỷ lệ mắc bệnh này.

18. Ung thư vú: Ở những vùng thôn quê, phụ nữ thường ít ăn thịt và các thực phẩm từ động vật nên thường có tỷ lệ mắc bệnh ung thu vú thấp hơn phụ nữ thành thị.

19. Lão hóa: Các loại rau củ quả tươi, đặc biệt như rau dền, càrốt, bí ngô và khoai lang rất tốt cho việc ngăn ngừa chứng lão hóa da.

20. Bệnh đục thủy tinh thể: Các thực phẩm giúp ngăn ngừa chứng bệnh lão hóa cũng có thể giúp giảm thiểu bệnh đục thủy tinh thể. Các sản phẩm có hàm lượng chất chống ôxy hóa cao có khả năng ngăn ngừa bệnh này.

21. Viêm khớp: Việc thu nạp các thực phẩm bơ sữa sẽ làm giảm triệu chứng dẫn đến viêm khớp. Một số nghiên cứu mới đây cho rằng sự kết hợp giữa ăn chay và các thực phẩm không đường có thể giúp cải thiện tình trạng sức khỏe cho những ai bị chứng viêm khớp.

22. Loãng xương: Xương chắc khỏe phụ thuộc vào việc có nhiều hay ít protein, hàm lượng canxi hấp thụ, kali, natri… Với chế độ ăn chay khỏe mạnh, bốn chất trên sẽ là những dưỡng chất hoàn hảo cho việc ngăn ngừa bệnh loãng xương.

23. Hoócmôn: Việc ăn các loại thức ăn có nguồn gốc từ động vật không chỉ phá hủy sự cân bằng tự nhiên của các loại hoócmôn trong cơ thể mà còn dẫn đến tình trạng phát triển các khối u.

24. Tránh các bệnh lây truyền: Tránh khỏi các mầm bệnh có nhiều trong thực phẩm từ động vật như E.Coli, bò điên… Các lợi ích về thể chấtNgoài việc cung cấp những dưỡng chất và ngăn ngừa bệnh, ăn chay còn mang lại nhiều lợi ích khác về thể chất: cơ thể khỏe mạnh, hấp dẫn và tràn đầy năng lượng.

25. Chỉ số khối cơ thể: Một số ngành học về dân số đã chỉ ra rằng việc ăn chay, không thịt sẽ giúp bạn có những chỉ số tốt trong biểu đồ cơ thể, cân nặng hợp lý cùng với việc không có nhiều chất béo trong cơ thể.

26. Giảm cân: Chế độ ăn chay bằng các món chay hợp lý và thông minh sẽ giúp bạn không khó để giảm cân một cách hiệu quả.

27. Năng lượng: Khi tuân thủ theo chế độ ăn kiêng của người ăn chay, bạn sẽ có được nhiều năng lượng hơn. Một cầu thủ bóng đá nổi tiếng người Mỹ đã cảm thấy sức khỏe tiến triển tốt hơn rất nhiều từ khi anh chuyển sang chế độ ăn chay.

28. Làn da khỏe mạnh: Các loại đậu, vitamin A và E trong rau củ đóng một vai trò quan trọng, giúp làn da khỏe mạnh. Vì thế, những người ăn chay luôn sở hữu làn da hồng hào tự nhiên. Rất nhiều người chuyển sang chế độ ăn chay cũng nhận thấy các vết thâm nám trên mặt dần mờ đi.

29. Sống lâu hơn: Một vài nghiên cứu chứng minh rằng những người ăn chay thường có tuổi thọ trung bình cao hơn những người khác khoảng sáu năm.

30. Giảm mùi cơ thể: Giảm các thực phẩm bơ sữa và thịt sẽ giảm thiểu đáng kể mùi hôi của cơ thể. Nhiều người còn cảm giác cơ thể mình có mùi thật dễ chịu khi ăn chay.

31. Hơi thở: Những người ăn chay đều cảm thấy mùi hôi từ miệng không còn nhiều. Hãy tưởng tượng mỗi buổi sáng thức dậy, bạn sẽ không phải quan tâm đến hơi thở của bản thân nữa.

32. Tóc: Những người theo chế độ ăn chay cho biết tóc họ bỗng trở nên khỏe hơn, dày hơn và tràn đầy sức sống.

33. Móng tay, móng chân: Chế độ ăn chay giúp cho móng phát triển khỏe mạnh và chắc hơn. Nhìn vào móng sẽ biết được tình trạng sức khỏe của bạn.

34. Kinh nguyệt: Khi chuyển sang chế độ ăn chay, rất nhiều phụ nữ chia sẻ rằng những triệu chứng trong thời kỳ kinh nguyệt ngày càng dễ chịu hơn và dần biến mất.

35. Chứng đau nửa đầu: Ăn chay cũng như liều thuốc diệu kỳ, giúp giảm rất nhiều chứng bệnh khó chịu này.

36. Dị ứng: Không sử dụng nhiều thực phẩm bơ sữa, thịt và trứng thường xuyên giúp tránh được những triệu chứng dị ứng. Các vấn đề về tiêu hóa hay tình trạng sổ mũi cũng giảm đáng kể.

Ăn chay là cách ăn không đầy đủ các loại thực phẩm trong tự nhiên, bắt đầu từ nguyên nhân tôn giáo. Món chay dể làm nên bắt kỳ ai cũng có thể chế biến và ngày càng phổ biến vì người ta nhận ra lợi ích của ăn chay với sức khỏe.

Đa số các phương pháp ăn chay đều bắt nguồn từ tôn giáo. Chính vì vậy trên thế giới có nhiều trường phái ăn chay khác nhau dựa trên loại thực phẩm được sử dụng. Đa số trường phái ăn chay thì chỉ cho phép ăn các loại thực vật, vì vậy nhiều người cứ nói đến ăn chay là nghĩ đến thực vật, nhưng thật ra các trường phái rất khác nhau. Ví dụ ăn chay đối với công giáo là không bao giờ ăn các thực phẩm từ thịt gia súc, nhưng vẫn được có thể ăn cá, hải sản, đối với Phật giáo là không ăn các thực phẩm có máu, còn thì vẫn có thể uống sữa, và ăn trứng gà, thĩnh thoảng có khi sữa và trứng cũng không được ăn.

Lợi của việc ăn chay:

-Thành phần chất đạm là đạm thực vật, giúp cho cơ thể các bạn dễ tiêu hóa, dễ hấp thu

-Lượng rau xanh, quả tươi nhiều, cung cấp cho bạn đầy đủ lượng chất xơ cần thiết cho cơ thể hàng ngày cùng với các vitamin tan trong nước như B, C, các chất chống oxy hóa giúp duy trì sự trẻ trung, và các tác bào khỏe mạnh.

-Chất béo không có cholesterol, có lợi cho những người có bệnh lý rối loạn chuyển hóa, tim mạch, tiểu đường, huyết áp

Nếu ăn chay đúng cách, cơ thể thường việc ăn uống này sẽ giảm chuyển hóa cơ bản, tức là các tế bào làm việc ít hơn, nhẹ nhàng hơn, và chính vì vậy chúng ta sẽ trẻ trung lâu hơn, ít bị mất các căn bệnh phổ biến. Nhiều nghiên cứu về ăn chay đã cho thấy tỉ lệ xuất hiện bệnh lý tim mạch, rối loạn tiêu hóa, thậm chí là cả ung thư giảm đi khi người ta ăn chay.

Hại của việc ăn chay:

-Chất đạm thực vật tuy dễ tiêu hóa và sử dụng, nhưng không đủ các thành phần axit amin thiết yếu, vì vậy không có đủ cho sự tăng trưởng và phát triển hằng ngày của cơ thể

-Chế độ ăn chay thường rất nhiều chất béo, do các thực phẩm hay được chế biến bằng chủ yếu bằng phương pháp chiên, nhất là thói quen sử dụng nước cốt dừa, có nhiều axit béo no, nên mặc dù không có chứa nhiều cholesterol từ thức ăn, nhưng lại kích thích cơ thể tạo ra cholesterol nhiều hơn. Những người ăn chay trường vào cuối đời dễ bị tăng cholesterol máu hơn đối với người ăn có chế độ ăn bình thường là do vậy. Chế biến thức ăn bằng cách chiên cũng là một trong những nguyên nhân làm tăng sự oxy hóa trong cơ thể.

-Ngoài chất béo, thành phần tinh bột trong bữa chay cũng thường rất cao, do đó các món chay thường chế biến các món khô, đặc, nên tổng năng lượng cũng tăng lên, nên rất nguy hiểm với những có tiền sữ bị bệnh người tiểu đường, thừa cân béo phì, rối loạn chuyển hóa đường (nhiều người ăn chay nhưng tăng câm đều đều!)

-Chế độ ăn chay thường không có đầy đủ các chất khoáng vi lượng như kẽm, sắt… do các chất này trong thức ăn thực vật khó hấp thu hơn thức ăn động vật.

-Ăn chay thời gian lâu dễ bị loãng xương do không đủ lượng canxi theo nhu cầu

-Lượng rau và chất xơ nhiều cũng có thể ảnh hưởng đến quá trình hấp thu các chất dinh dưỡng cần khác cho cơ thể.

Lưu ý khi ăn chay:

Nếu ăn chay một tháng vài ngày, thì có lẽ không cần quan tâm lắm đến chuyện phối hợp thực phẩm trong các món ăn chay, chỉ ăn càng đơn giản càng tốt và quan tâm đến vấn đề vệ sinh an toàn thực phẩm là được. Lưu ý nhất là với những người ăn chay trường.

Lợi và hại của việc ăn chay

Hiện nay, số người ăn chay và ăn chay trường ngày càng nhiều hơn. Tuy nhiên, theo Ths. BS Nguyễn Văn Tiến viện Dinh dưỡng Quốc gia, chỉ nên ăn chay ít nhất một, hai lần/tuần. Đặc biệt với người cao tuổi không nên ăn chay triền miên.

Tại sao nên ăn chay?

Ăn chay là một chế độ ăn gồm những thực phẩm có nguồn gốc từ thực vật (rau, củ, quả, các loại hạt, vv..), hoàn toàn không sử dụng các thực phẩm có nguồn gốc động vật như: các loại thịt (thịt lợn, thịt bò,…và các loại thịt gia cầm), cá và hải sản.

Chất xơ là một thành phần của thực phẩm có nguồn gốc thực vật mà cơ thể không tiêu hoá được và thường làm tăng lượng chất thải trong quá trình tiêu hoá. Thực phẩm có nhiều chất xơ thì có ít chất béo gây độc hại.

Thức ăn có nhiều chất xơ làm ta chóng no, giảm sự thèm ăn các món khác, nó thúc đẩy quá trình tiêu hoá, giúp tống chất thải ra khỏi cơ thể nhanh chóng hơn và do đó giảm sự tồn tại của các chất độc trong cơ thể (người ta ví chất xơ như là cái chổi làm sạch đường tiêu hoá).

Nhu cầu chất xơ khoảng 20 – 30 gam/người/ngày, thức ăn nhiều chất xơ thì có nhiều chất chống oxy hoá và sinh tố C, ăn các món có chất xơ thì cần uống nhiều nước hay chất lỏng để giúp đẩy chất xơ qua ruột dễ dàng.

Theo bảng thành phần thức ăn Việt Nam, trong 100 g thức ăn ăn được, lượng xenlulôza có trong các thực phẩm như sau: đậu trắng 3,6 g%; đậu trứng cuốc 4,8 g%, đậu tương 4,5 g%; rau kinh giới 3,6 g%; rau húng 3,5 g%; măng chua 4,1 g%; hoa lý 3,0 g%; rau mồng tơi 2,5 g%; rau ngót 2,5 g%.

Không phải ngẫu nhiên mà người ta chọn ăn chay, bởi vì ăn chay có nhiều chất xơ và có nhiều tác dụng đối với sức khỏe.

Chất xơ chống táo bón;

Chất xơ giảm bệnh viêm túi ruột già, giảm ung thư ruột già;

Chất xơ làm giảm cholesterol bằng cách làm giảm chất béo LDL và tăng HDL có tác dụng giảm bệnh tim mạch;

Người mắc bệnh tiểu đường cũng hay có biến chứng vữa xơ động mạch vì triglyceride lên cao, chất xơ làm giảm triglyceride và mỡ xấu LDL và làm tăng mỡ lành HDL;

Thực phẩm giàu chất xơ thời gian nhai lâu hơn, không tiêu hoá và hấp thụ ở dạ dày, thường làm cho người ta chóng no và no lâu, do đó giảm thèm ăn, tránh được béo phì; Chất xơ không hoà tan trong nước làm giảm lượng estrogen trong máu, do vậy chất xơ có thể giảm nguy cơ mắc bệnh ung thư vú.

Theo chúng tôi Nguyến Văn Tiến, trong chế độ ăn chay trường dễ khiến người ăn chay thiếu máu, một số chất khoáng như sắt, kẽm, can xi, vitamin B12… vì thực phẩm chủ yếu dựa vào ngũ cốc, rau quả, củ và các loại hạt

Trong khẩu phần ăn chay vẫn có đủ thành phần các nhóm thực phẩm: chất đạm, chất béo, và đặc biệt là nhóm vitamin và muối khoáng. Nhưng chất đạm và chất béo có trong khẩu phần có nguồn gốc động vật, vì vậy ăn chay phù hợp hơn với người trưởng thành, người cao tuổi.

Các loại hạt họ đậu đỗ, vừng lạc,…cung cấp hàm lượng chất đạm và chất béo khá cao và cân đối, nó là thức ăn nguồn gốc thực vật quý. Vì giá trị dinh dưỡng của 100 gam thịt bò tương đương 100 gam đậu nành, trong khi đó giá của đậu nành rẻ hơn rất nhiều so với thịt bò, vì vậy đậu nành là thực phẩm mà người nghèo nên sử dụng.

Các chất đạm, chất béo có nguồn gốc thực vật, khi ăn rất dễ tiêu hóa, ăn thấy no nhưng cảm giác người rất nhẹ nhõm. Người trưởng thành  không được chủ quan và lơ là nhu cầu về chất đạm, đạm thực vật tốt cho sức khỏe người già hơn so với đạm động vật. Cách bổ sung đạm thực vật tốt nhất khi ăn chay là ăn các loại họ đậu như đậu nành, đậu ván, đậu xanh,…

Người cao tuổi không nên ăn chay dài ngày

Mặc dù vậy, trong chế độ ăn chay cũng có hạn chế, đặc biệt là ăn chay trường diễn, vì ăn chay thực phẩm chủ yếu dựa vào ngũ cốc, rau quả, củ và các loại hạt nên thường bị thiếu một số chất khoáng như sắt, kẽm, can xi, vitamin B12,…dễ có nguy cơ thiếu máu. Vì vậy, khi ăn chay thì cần bổ sung thêm các chất đó để bù đắp sự thiếu hụt của thực phẩm.

Người cao tuổi có mắc bệnh mãn tính nào đó thì cũng không nên ăn chay trường mà chỉ nên ăn một hai tuần trong tháng hoặc mỗi tuần 2 ngày cho cơ thể nhẹ nhàng.

Người già cần một số chất dinh dưỡng từ thức ăn nguồn động vật để duy trì sức khỏe, do người già thường khó hấp thụ dưỡng chất, vì thế ăn chay trường không phải là liệu pháp an toàn cho sức khỏe. Người cao tuổi nên sử dụng sữa và các chế phẩm từ sữa như fomat, phô mai để cung cấp đủ lượng chất đạm, canxi cần thiết cho cơ thể.

Với người trưởng thành, thanh niên, trung niên cũng không quá lạm dụng ăn chay. Ăn chay nhưng vẫn cần đảm bảo đủ năng lượng để làm việc, không để tình trạng cơ thể thiếu chất dẫn tới suy kiệt sức khỏe.

Sức Khỏe Đời Sống

22 Tháng Một, 2018

Bài viết khác