Zero waste life hoặc zero waste là ý tưởng về một cuộc sống không rác thải, bao gồm việc không tạo ra các sản phẩm là rác (không có khả năng tái chế) và khó/không bị phân huỷ cũng như những loại rác thải bị đưa ra bãi rác và lò đốt. Loại rác phổ biến nhất hiện nay là các loại vật dụng nhựa, và ni lông. Bằng việc sống một cuôc sống không rác thải, chúng ta bắt đầu để ý hơn về những vật dụng mà mình sử dụng hằng ngày, cũng như hạn chế việc tạo thêm và tiêu thụ nhiều rác hơn.
Nhưng gần đây khi mình hay đi tìm ý tưởng cho chủ nghĩa tối giản thì mình cũng liên tục gặp những bài viết về zero waste, nên mình băt đầu nhìn nhận vấn đề này một cách nghiêm túc hơn. Cuối cùng mình cũng nghĩ là bản thân mình nên bắt đầu tạo dựng một số thói quen để gây dựng một cuộc sống không rác thải, hoặc hạn chế rác thải đến mức tối đa.
Thực sự thì mình nghĩ zero waste còn khó hơn việc sống tối giản hay việc ăn chay trường của mình, vì chúng ta rõ ràng đang dùng nhiều đồ nhựa, đồ ni lông trong việc sinh hoạt, mua sắm, và đặc biệt là ăn uống hằng ngày. Mình còn để ý sự phát triển của các quán trà sữa thì số lượng ly nhựa, ống hút, được sử dụng ngày càng gia tăng, và mình vẫn góp phần vào sự gia tăng đó hằng ngày.
Vậy mình phải bắt đầu như thế nào?
Việc để sống một cuộc sống hoàn toàn không rác thải, một cách hoàn hảo dường như vẫn là bất khả với mình và rất nhiều người trong thời gian này, nhưng mình vẫn nghĩ chúng ta có thể bắt đầu áp dụng ý tưởng về zero waste từ một số hành động, thói quen mà chúng ta có thể làm được, bắt đầu từ lúc này.
Lúc mình học ở Mỹ thì việc phân chia rác ra loại tái chế được và không tái chế được là một thói quen và cũng là điều bắt buộc, nhưng dường như ở Việt Nam thì việc này vẫn còn chưa phổ biến. Nhưng dù ở đâu đi nữa thì mình nghĩ việc hạn chế sử dụng nhựa và ni lông vẫn luôn có ích hơn. Mình bắt đầu xem thử đồ mình đang dùng. 90% đồ mỹ phẩm và đồ dưỡng da dạng lỏng của mình được đựng trong chai nhựa hộp nhựa, bàn chải đánh rằng và tuýp kem đánh răng của mình đều là nhựa, 95% các túi đồ nếu được mua ở VN của mình đều được đựng bằng túi ni lông, 100% túi ni lông cho đồ ăn mang về, đa phần các quán trà sữa đều sử dụng ly nhựa… Rõ ràng mình đang sử dụng một lượng lớn đồ nhựa và túi ni lông mà không hề nghĩ đến tác hại của chúng lên môi trường rồi.
2. Bắt đầu tái sử dụng đồ đạc, và thay thế đồ đạc, và thay đổi một số thói quen mua sắm.
Từ lúc ở Mỹ mình luôn có thói quen mang theo một chai nước bằng thuỷ tinh bên người, giờ mình về VN cũng đã sắm một chai nước thuỷ tinh. Chai nước tất nhiên để đựng nước để uống, nên mình đi đâu thì cứ mang chai nước đó theo, không cần phải mua chai nước ở bên quán. Khi tới các quán nước bán nước bằng ly nhựa, mình sẽ bắt đầu thử hỏi người ta có thể đựng trong ly thuỷ tinh cho mình được không. Bản thân mình chưa thử cái này, nhưng anh bạn admin của page Mỗi tuần một công việc đã đang đang thực hiện việc này, và mình cũng đang rất thích học theo ảnh.
Sử dụng túi vải và túi giấy mỗi khi đi mua đồ thay vì dùng túi ni lông của các shop. Đối với thức ăn, có thể bắt đầu mang hộp đồ ăn, cà men của mình đi để mua thức ăn về nhà. Các loại túi này nên được sử dụng nhiều lần, cho đến khi không thể sử dụng được nữa thì thôi.
Tái sử dụng các túi nilong, mình có một thói quen là giữ lại những túi ni lông mà mình lỡ mang về nhà, trong trường hợp có thể tái sử dụng chúng mà không phải lấy thêm túi ni lông ở ngoài về nữa.
Bởi vì chúng ta chưa có khả năng tự làm các sản phẩm mỹ phẩm, làm sạch và dưỡng da (đây cũng là một phần rất lớn và đầy ý nghĩa của zero waste) cho mình, thì mình khuyến khích mua các sản phẩm được đựng trong lọ thuỷ tinh thay vì tuýp, hộp nhựa.
Mình đang kiếm ống hút bằng gỗ, và bàn chải đánh răng có tay cầm gỗ. Không sử dụng ống hút nếu không cần thiết. Cũng không dùng các loại muỗng nĩa nhựa.
Dùng khăn để lau phòng, bàn thay vì dùng các loại giấy.
Không mua các sản phẩm chế biến sẵn và đựng trong bịch ni lông như bim bim, kẹo, bánh… Thật ra các món này cũng có hại cho sức khoẻ nữa loại bỏ chúng là tốt nhất.
Mua các loại hạt, gạo, trà đựng trong túi giấy hoặc vải, cất giữ chúng trong bình, hộp thuỷ tinh.
3. Dọn dẹp, cắt giảm, và tinh giản bớt vật dụng của mình.
Với các lợi ích của việc cắt giảm đồ đạc mà mình đã nói trong các bài viết về lối sống tối giản, thì việc này cũng góp phần khiến chúng ta sống một cuộc sống zero waste trong việc hạn chế chúng ta mang thêm đồ đạc, rác thải không cần thiết về nhà. Một công đôi việc mọi người ha. : )
Cuối cùng thì, mình nghĩ zero waste life là tên gọi cho sự ý thức về cuộc sống, về cách chúng ta đang sử dụng đồ vật như thế nào và tạo ra hậu quả ra sao. Mình luôn luôn nghĩ là dù thời gian mình ở trên Trái Đất này có ngắn bao nhiêu đi chăng nữa, mình vẫn muốn để lại ít “dấu chân” (footprint) nhất có thể. Bởi vì mình hi vọng những thế hệ của tương lai, cả con người lẫn loài vật và tự nhiên đều có thể sống tốt trên một hành tinh sạch đẹp, chứ không phải chịu đựng những gì xấu xí và đáng sợ mà những nhà khoa học môi trường đang cảnh báo.
Những bước đầu tiên này có lẽ sẽ không dễ dàng, nhưng chúng ta cứ bắt đầu bằng những lựa chọn nhỏ nhất. Mình nghĩ sau một thời gian, chúng ta rồi cũng sẽ quen hơn với việc tái sử dụng đồ đạc và sẽ hạn chế càng nhiều rác thải hơn nữa.
Mong mọi người cũng sẽ hứng thú với zero waste life như mình.