Cấu Trúc Cơ Bản Phần Cứng Máy Tính / TOP 10 # Xem Nhiều Nhất & Mới Nhất 3/2023 # Top View

Chương 1 Giới thiệu về Phần cứng của máy tính PC Nội dung chính của chương Phần cứng của PC cần phải có Phần mềm Phần cứng của PC:1. Nhìn từ bên ngoài, PC có những gì?2. Bên trong hộp hệ thống có những gì?3. Bên trên Bo mạch hệ thống có những gì?4. Phân biệt Bộ nhớ chính và Bộ nhớ phụ5. Phân biệt BIOS hệ thống và BIOS mở rộng Hardware Cần Softwarenhư chiếc xe cần tài xế và thợ máy Chức năng cơ bản của Hardware: Nhập, Xử lý, Lưu trữ và Xuất dữ liệu Các yếu tố cần thiết để cho Hardware hoạt động Phương pháp thông tin giữa CPU và các thiết bị khác: Ngắt, DMA, … Software điều khiển thiết bị: các trình điều khiển thiết bị Nguồn điện cung cấp cho thiết bị Hardware dùng để Nhập và Xuất dữ liệu Thường gọi là các thiết bị I/O hoặc các thiết bị ngoại vi Đa số nằm bên ngoài hộp hệ thống Thông tin với CPU thông qua các Cổng hoặc các kết nối không dây Các cổng để nối các thiết bị I/O Thiết bị Nhập dữ liệu thông dụng nhất Thiết bị xuất dữ liệu thông dụng nhất Hardware bên trong Hộp hệ thống Bo mạch hệ thống (CPU, Bộ nhớ, …) Bộ nhớ cố định (Các ổ đĩa mềm, đĩa cứng, đĩa CD-ROM, …) Bộ nguồn nuôi Các bo mạch mở rộng Cáp nối Bên trong hộp hệ thống Bo mạch hệ thống (Systemboard) Còn gọi là Bo mạch mẹ (Motherboard) hoặc Bo mạch chính (Mainboard) Bo mạch lớn nhất và quan trọng nhất Chứa CPU và nhiều thứ quan trọng khác Bo mạch hệ thống Các cổng bên ngoài xuất phát từ bo mạch hệ thống Nối tiếp (Serial) Song song (Parallel) Nối tiếp đa năng (USB) Trò chơi (Game) Bàn phím (Keyboard) Chuột (Mouse) Các cổng bên ngoài xuất phát từ bo mạch hệ thống Các thành phần chính trên bo mạch hệ thống Thành phần xử lý CPU (thực hiện hầu hết công việc xử lý dữ liệu) Chip set (hỗ trợ cho CPU trong việc điều khiển các hoạt động xảy ra trên bo mạch) Bộ nhớ tạm thời RAM continued… Phương tiện liên lạc giữa CPU với các thiết bị Mạch in hoặc dây dẫn Khe cắm mở rộng Đồng hồ hệ thống Hệ thống điện Kết nối với bộ nguồn nuôi Phần sụn và dữ liệu cấu hình Flash ROM CMOS setup chip Các thành phần chính trên bo mạch hệ thống CPU Socket, CPU, Quạt gió Chip Set(hỗ trợ cho CPU điều khiển các hoạt động xảy ra trên bo mạch hệ thống) Các thiết bị lưu trữ Bộ nhớ chính (tạm thời) Lưu trữ tạm thời các lệnh và dữ liệu khi CPU xử lý chúng Thường được gọi là Bộ nhớ hoặc RAM Bộ nhớ phụ (cố định): Các loại đĩa khác nhau: mềm, cứng, CD, DVD, Removable Disk, … chúng lưu trữ dữ liệu khi CPU không làm việc Bộ nhớ chính và Bộ nhớ phụ Bộ nhớ chính Các module RAM SIMMs (single inline memory modules) DIMMs (dual inline memory modules) RIMMs (manufactured by Rambus) Cắm RAM vào bo mạch hệ thống Các kiểu module RAM Máy bạn có bao nhiêu RAM?System Properties Bộ nhớ phụ Hard disks (Đĩa cứng) Floppy disks (Đĩa mềm) Zip drives (Ổ đĩa nén) CD-ROMs (Đĩa CD) DVDs (Đĩa DVD) Removable Disks Hard Drives (Đĩa cứng) Đĩa cứng Đa số là các đĩa cứng sử dụng công nghệ EIDE (Enhanced Integrated Drive Electronics), công nghệ này cho phép cài đặt đến 4 thiết bị EIDE trên một PC Một bo mạch hệ thống thường có 2 đầu nối IDE 1 ổ cứng và 1 ổ CD dùng cáp riêng 1 ổ cứng dùng cáp riêng, 1 ổ CD và 1 ổ Zip dùng chung cáp Nguồn nuôi cho đĩa cứng Ổ đĩa mềm: Chỉ có 1 đầu nối trên bo Có thể có 2 ổ đĩa mềm Hầu hết các ổ CD-ROM là theo chuẩn EIDE Phương tiện liên lạc giữa các thiết bị trên bo mạch hệ thống Bus Đồng hồ hệ thống Các khe cắm mở rộng PCI: dành cho các thiết bị có tốc độ cao AGP: Video card ISA: dành cho các thiết bị cũ có tốc độ chậm Bus: Các đường mạch in kết thúc ở đế cắm CPU Bus dữ liệu Đồng hồ hệ thống Đồng bộ các hoạt động trên bo mạch hệ thống Phát ra các xung trên bus để các thành phần khác sử dụng Đồng hồ hệ thống Khe cắm mở rộng: Nơi cắm bo mạch mở rộng Khe cắm mở rộng: Nơi cắm bo mạch mở rộng Các bo mạch mở rộng Cho phép CPU kết nối với các thiết bị bên ngoài hoặc một mạng máy tính Nhận dạng chức năng của bo mạch bằng cách nhìn vào phần cuối của nó (phần thấy được từ phía sau hộp hệ thống) Các bo mạch mở rộng: Sound card 4 bo mạch mở rộng Nhận dạng card mở rộng: nhìn vào cuối Hệ thống điện Bộ nguồn nuôi (quan trọng nhất) Cung cấp nguồn điện cho máy tính Nhận điện áp110-120 V AC để chuyển đổi thành các mức điện áp DC thấp hơn Có thể chạy một cái quạt để làm mát cho bên trong hộp hệ thống Bộ nguồn nuôi Cấp nguồn cho bo mạch hệ thống Cấp nguồn cho các card mở rộng Phần sụn và dữ liệu trên bo mạch hệ thống Các thông tin về cấu hình của máy tính Khởi động máy tính Tìm kiếm hệ điều hành (OS) Được lưu trữ ở các chip ROM đặc biệt Đặt các công tấc vật lý trên bo (jumper và DIP) Chip CMOS-RAM được nuôi bằng pin ROM BIOS Phần mềm được lưu trữ cố định trong các chip ROM Được gọi là phần sụn (firmware) Cần phân biệt BIOS hệ thống và BIOS mở rộng: chúng được lưu trữ trong ROM trên bo mạch hệ thống hay trong ROM trên các bo mạch mở rộng? ROM BIOS mở rộng ROM BIOS hệ thống Chip CMOS-RAM lưu trữ thông tin cấu hình Jumpers DIP Switches Tóm tắt chương 1 Các thiết bị phần cứng dùng để nhập, xuất Các thiết bị bên trong hộp hệ thống Bo mạch hệ thống, CPU, các Chip set Các thiết bị lưu trữ Các phương tiện liên lạc giữa các thiết bị trên bo mạch hệ thống Các bo mạch mở rộng Hệ thống điện Chương trình và thông tin cấu hình continued…

PC-máy tính là gì? phần cứng máy tính là gì? cấu trúc máy tính, các bộ phận, sơ đồ cấu tạo của nó ra làm sao? và bao gồm những loại máy tính nào?…nguyên lý hoạt động ra sao?…là những câu hỏi rất nhiều người đặt ra gần đây. Vì vậy mình quyết định ra seri Phần cứng máy tính này để trả lời, làm rõ chi tiết và dễ hiểu nhất về toàn bộ phần cứng máy tính. 1. Mục đích: – Máy tính rất phổ biến, ngành nghề nào cũng dùng đến và ngày càng nhiều tức là rất cần thiết như vật dụng hàng ngày. Mà chúng ta đã dùng cái gì thì không nhiều thì ít nên biết về cái đó… – Hiểu cơ bản được cái gì tạo nên máy tính? – Những bộ phận đó là gì? Công dụng, cấu tạo, nguyên lý hoạt động? Làm sao để biết nó tốt hay xấu? Chọn mua và thay thế làm sao…? – Hiểu và biết đọc được các thông số của bất cứ máy tính nào để so sánh cấu hình nhằm tìm ra chiếc máy tính phù hợp nhất. – Biết cách chọn mua máy tính mà không sợ bị lừa, lòe, không bị ngộ nhận, hoa mắt… – Biết phán đoán được bệnh của máy, của từng linh kiện: để dễ bề khắc phục bước đầu, đã đến lúc thay chưa? Nếu thay thì loại nào tốt? Thay như thế nào? Hoặc chí ít là khi đem ra quán không bị bắt nạt này nọ tiền mất tật mang… 2. Khái niệm chung a. Khái niệm máy tính – Máy tính (computer) là thiết bị điện tử dùng để tính toán, xử lý dữ liệu theo chương trình đã lập trình trước. – Chương trình (program) là dãy các lệnh nằm trong bộ nhớ để yêu cầu, hướng dẫn máy tính thực hiện công việc cụ thể nào đó. – Máy tính thực hiện các công việc sau: + Nhận, chuyển thông tin bên ngoài vào bộ nhớ trong qua các thiết bị nhập (Input devices) + Xử lý thông tin theo chương trình nhớ sẵn bên trong bộ nhớ máy tính. + Đưa thông tin từ bộ nhớ trong ngoài qua thiết bị xuất (Output devices) + Máy tính thực hiện lệnh một cách tuần tự theo chương trình. – Các khái niệm khác + Phần cứng (Hardware): Cấu tạo máy tính về mặt vật lý, mang tính chất khó thay đổi, gồm toàn bộ thiết bị, linh kiện điện tử của máy: các vi mạch IC, các bảng mạch in, cáp nguồn, nguồn điện, bộ nhớ, màn hình, chuột, bàn phím,… + Phần mềm (Software) là các chương trình được lập trình, chứa các mã lệnh giúp phần cứng làm việc và ứng dụng cho ta sử dụng, dễ thay đổi. + Phần dẻo: là phần cứng chứa chương trình bên trong để điều khiển nội quan nhiều thiết bị điện tử: Gồm phần cứng + phần mềm. 3. Các loại máy tính hiện nay 4. Máy tính cá nhân (PC – Personal computer) Là máy tính thông dụng hiện nay, được trang bị các phần mềm hệ thống, tiện ích và ứng dụng và thiết kế dành riêng cho mỗi người dùng. Mỗi bộ phận trong máy tính cá nhân thường tách rời và có thể thay đổi được; có thể gắn thêm các thiết bị ngoại vi vào MT cá nhân. – Phân loại: Để bàn (Desktop) – Xách tay: Laptop, phổ thông, Notebook, untrabook, Netbook, Tablet, Thiết bị hỗ trợ kỹ thuật số cá nhân… 5. Các thành phần cơ bản của máy tính – Bộ xử lý trung tâm (CPU): quản lý, điều khiển hoạt động của máy tính và xử lý số liệu. – Bộ nhớ (Memory) và thiết bị lưu trữ: là những thiết bị lưu trữ dữ liệu tạm thời hay cố định những thông tin dữ liệu của máy tính gồm: + Bộ nhớ trong: nơi lưu trữ dữ liệu và chương trình phục vụ trực tiếp cho việc xử lý của CPU: Bộ nhớ cache và bộ nhớ chính (gồm bộ nhớ chỉ đọc ROM, BN truy xuất ngẫu nhiên RAM). + Bộ nhớ ngoài: là nơi lưu trữ dữ liệu và chương trình gián tiếp phục vụ cho CPU: ổ cứng, đĩa mềm, đĩa CD, DVD, ổ cứng USB, thẻ nhớ và các thiết bị lưu trữ khác. – Thiết bị ngoại vi (Input/Output): dùng để nhập, xuất, điều khiển dữ liệu… + Nhập: (Input Devices) là những thiết bị nhập dữ liệu vào máy tính như bàn phím, chuột, webcam, scaner… + Xuất: hiển thị và xuất dữ liệu từ máy như màn hình, máy in, loa, máy chiếu,… Các ổ đĩa thuộc bộ nhớ ngoài cũng vừa là thiết bị xuất và nhập. – Bus hệ thống: Bus là đường dẫn thông tin trong mainboard giúp trao đổi dữ liệu giữa vi xử lý và các thiết bị khác trong máy tính. – Được chia các bộ phận: + Vỏ – Thùng máy(Case) + Bộ Nguồn điện (Power Supply Unit – PSU) + Bo mạch chủ (mainboard/motherboard) + Bộ xử lý tr. tâm CPU (Central Processing Unit) + Bộ nhớ RAM (Random Access Memory) + Ổ đĩa cứng HDD (Hard Disk Drive), SSD + Ổ đĩa quang (CD, DVD) + Đĩa mềm + Card đồ hoạ- card màn hình (Video Graphic Array, Graphic card) + Card âm thanh (Audio card) + Card mạng (Network card) + Màn hình máy tính (Monitor) + Bàn phím máy tính (Keyboard): + Chuột (Mouse) + Máy in, máy quét, USB, thẻ nhớ, Webcam, Modem… Mình hi vọng rằng qua bài này các bạn sẽ nắm được: PC là gì, Phần cứng, cấu trúc, sơ đồ cấu tạo, thành phần, nguyên lý hoạt động của máy tính để phục vụ tốt cho bài sau.

Nguồn: https://tongcucthuevietnam.com

Một màn hình CRT.

Thường gặp nhất là các loại màn hình máy tính với nguyên lý ống phóng chùm điện tử (ống CRT, nên thường đặt tên cho loại này là “loại CRT”).

Các màn hình loại CRT có các ưu nhược điểm:

Ưu điểm: Thể hiện màu sắc rất trung thực, tốc độ đáp ứng cao, độ phân giải có thể đạt được cao. Phù hợp với games thủ và các nhà thiết kế, xử lý đồ hoạ.Nhược điểm: Chiếm nhiều diện tích,nặng, tiêu tốn điện năng hơn các loại màn hình khác, thường gây ảnh hưởng sức khoẻ nhiều hơn với các loại màn hình khác.

Màn hình máy tính loại tinh thể lỏng dựa trên công nghệ về tinh thể lỏng nên rất linh hoạt, có nhiều ưu điểm hơn màn hình CRT truyền thống, do đó hiện nay đang được sử dụng rộng rãi, dần thay thế màn hình CRT.

Ưu điểm: Mỏng nhẹ, không chiếm diện tích trên bàn làm việc. Ít tiêu tốn điện năng so với màn hình loại CRT, ít ảnh hưởng đến sức khoẻ người sử dụng so với màn hình CRT.Nhược điểm: Giới hạn hiển thị nét trong độ phân giải thiết kế (hoặc độ phân giải bằng 1/2 so với thiết kế theo cả hai chiều dọc và ngang), tốc độ đáp ứng chậm hơn so với màn hình CRT (tuy nhiên năm 2007 đã xuất hiện nhiều model có độ đáp ứng đến 2 ms), màu sắc chưa trung thực bằng màn hình CRT.

Độ phân giải của màn hình tinh thể lỏng dù có thể đặt được theo người sử dụng, tuy nhiên để hiển thị rõ nét nhất phải đặt ở độ phân giải thiết kế của nhà sản xuất. Nguyên nhân là các điểm ảnh được thiết kế cố định (không tăng và không giảm được cả về số điểm ảnh và kích thước), do đó nếu thiết đặt độ phân giải thấp hơn độ phân giải thiết kế sẽ xảy ra tình trạng tương tự việc có 3 điểm ảnh vật lý (thực) dùng để hiển thị 2 điểm ảnh hiển thị (do người sử dụng thiết đặt), điều xảy ra lúc này là hai điểm ảnh vật lý ở sẽ hiển thị trọn vẹn, còn lại một điểm ảnh ở giữa sẽ hiển thị một nửa điểm ảnh hiển thị này và một nửa điểm ảnh hiển thị kia – dẫn đến chỉ có thể hiển thị màu trung bình, dẫn đến sự hiển thị không rõ nét.

Điểm chết trong màn hình tinh thể lỏng

Một trong các tiêu chí quan trọng để đánh giá về màn hình tinh thể lỏng là các điểm chết của nó (khái niệm điểm chết không có ở các loại màn hình CRT).Điểm chết được coi là các điểm mà màn hình không thể hiển thị đúng màu sắc, ngay từ khi bật màn hình lên thì điểm chết chỉ xuất hiện một màu duy nhất tuỳ theo loại điểm chết.Điểm chết có thể xuất hiện ngay từ khi xuất xưởng, có thể xuất hiện trong quá trình sử dụng.Điểm chết có thể là điểm chết đen hoặc điểm chết trắng. Với các điểm chết đen chúng ít lộ và dễ lẫn vào hình ảnh, các điểm chết trắng thường dễ nổi và gây ra sự khó chịu từ người sử dụng.Theo công nghệ chế tạo các điểm chết của màn hình tinh thể lỏng không thể sửa chữa được. Thường tỷ lệ xuất hiện điểm chết của màn hình tinh thể lỏng chiếm khoảng 30% tổng sản phẩm xuất xưởng nên các hãng sản xuất có các chế độ bảo hành riêng. Một số hãng cho phép đến 3 điểm chết (mà không bảo hành), một số khác là 5 điểm do đó khi lựa chọn mua các màn hình tinh thể lỏng cần chú ý kiểm tra về số lượng các điểm chết sẵn có.Để kiểm tra các điểm chết trên các màn hình tinh thể lỏng, tốt nhất dùng các phần mềm chuyên dụng (dẫn dễ tìm các phần mềm kiểu này bởi chúng thường miễn phí), nếu không có các phần mềm, người sử dụng có thể tạo các ảnh toàn một màu đen, toàn một màu trắng, toàn một màu khác và xem nó ở chế độ chiếm đầy màn hình (full screen) để kiểm tra.

Đèn nền trong màn hình tinh thể lỏng

Công nghệ màn hình tinh thể lỏng phải sử dụng các đèn nền để tạo ánh sáng đến các tinh thể lỏng. Khi điều chỉnh độ sáng chính là điều chỉnh ánh sáng của đèn nền. Điều đáng nói ở đây là một số màn hình tinh thể lỏng có hiện tượng lọt sáng tại các viền biên của màn hình (do cách bố trí của đèn nền và sự che chắn cần thiết) gây ra cảm giác hiển thị không đồng đều khi thể hiện các bức ảnh tối. Khi chọn mua cần thử hiển thị để tránh mua các loại màn hình gặp lỗi như vậy, cách thử đơn giải nhất là quan sát viền màn hình trong thời điểm khởi động Windows xem các vùng sáng có quá lộ hay không.

Ngoài hai thể loại chính thông dụng trên, màn hình máy tính còn có một số loại khác như:

Màn hình cảm ứng

Màn hình cảm ứng là các loại màn hình được tích hợp thêm một lớp cảm biến trên bề mặt để cho phép người sử dụng có thể điều khiển, làm việc với máy tính bằng cách sử dụng các loại bút riêng hoặc bằng tay giống như cơ chế điều khiển của một số điện thoại thông minh hay Pocket PC.Màn hình cảm ứng xuất hiện ở một số máy tính xách tay cùng với hệ điều hành Windows 8. Một số máy tính cho các tụ điểm công cộng cũng sử dụng loại màn hình này phục vụ giải trí, mua sắm trực tuyến hoặc các mục đích khác – chúng được cài đặt hệ điều hành Windows Vista mới nhất.

Màn hình máy tính sử dụng công nghệ OLED

Là công nghệ màn hình mới với xu thế phát triển trong tương lai bởi các ưu điểm: Cấu tạo mỏng, tiết kiệm năng lượng, đáp ứng nhanh, tuổi thọ cao…Về cơ bản, ngoại hình màn hình OLED thường giống màn hình tinh thể lỏng nhưng có kích thước mỏng hơn nhiều do không sử dụng đèn nền.

Giống như mọi công việc khác, trước khi bắt tay vào lắp ráp máy tính bạn cần có một kế hoạch. Phải chọn lựa kỹ các thành phần máy tính để chúng tương thích hoàn toàn với nhau và với mục đích của bạn. Đó cũng là mục tiêu của phần hướng dẫn đầu tiên này: chọn phần cứng.

Tại sao bạn muốn tự lắp ráp máy tính?

Ưu điểm của một máy tính tự lắp ráp rất nhiều, nhưng hãy chắc chắn rằng nó phù hợp với mình nếu không muốn cảm thấy hối tiếc về quyết định tự build máy tính. Đây là một vài lý do cho điều đó:

Có thể dễ dàng nâng cấp máy tính của mình hơn, thay mới các bộ phận để nâng cao hiệu suất.

Có thể tự chọn các thành phần để phù hợp với công việc nhất và đảm bảo máy tính chạy nhanh hơn so với một máy tính được cấu hình sẵn (các máy tính này thường được cấu hình làm sao để giảm thiểu giá thành một cách thấp nhất có thể).

Có thể ép xung máy tính để đạt được tốc độ cao hơn mà các thành phần của bạn có khả năng.

Vì đam mê, niềm vui khi lựa chọn được những bộ phận mình cần và ráp chúng với nhau để tạo nên một chiếc máy tính độc đáo, mang bản sắc riêng của mình.

Nếu nghĩ rằng tự lắp ráp máy tính có thể rẻ hơn đi mua một máy tính bộ thì điều đó là hoàn toàn sai lầm. Nếu bạn chỉ dùng máy tính ở mức độ vừa phải, hãy mua một máy tính được dựng sẵn tại các cửa hàng, của Dell hay Acer cũng không tệ.

Sê-ri này gồm 5 phần, phần nào cũng dài lê thê, nhưng đừng lo lắng, bạn hãy tưởng tượng như mình đang lắp ráp đồ nội thất hoặc bộ LEGO vậy, mọi hướng dẫn đều cố gắng để mọi thứ phù hợp với nhau và đi theo chiều hướng tốt.

Chọn các bộ phận của máy tính

Case: Case PC là vỏ thùng máy tính, bảo vệ các thành phần bên trong máy tính, giữ chúng trong một cấu trúc gọn gàng.

Bo mạch chủ: Kết nối các thành phần của máy tính mà bạn đang lắp ráp. Đa phần chúng sẽ được gắn hoặc cắm vào đây.

CPU: Bộ xử lý trung tâm. Bạn sẽ phải chọn một CPU tương thích với bo mạch chủ, cả về nhà sản xuất lẫn socket của nó.

RAM: Cần chọn RAM tương thích với khe RAM của bo mạch chủ.

Ổ lưu trữ: Tùy ngân sách và nhu cầu bạn có thể chọn ổ HDD hoặc SSD. SSD nhanh hơn nhiều so với HDD, nhưng HDD thì rẻ hơn và dung lượng lưu trữ lớn hơn.

Bộ cấp điện: Hay còn gọi là PSU, cung cấp điện cho máy tính và các thành phần khác. Bộ này sẽ được kết nối trực tiếp với bo mạch chủ, CPU, ổ lưu trữ và các thành phần bổ sung khác, nếu cần.

Card đồ họa: Hầu hết CPU đi kèm với card đồ họa tích hợp sẵn đủ để chạy các tác vụ thông thường. Nếu muốn build máy tính chơi game đồ họa khủng, xem phim 4K mượt, dựng đồ họa thì bạn sẽ cần đến card đồ họa rời để gắn vào cổng PCI-Express trên bo mạch chủ.

Ổ lưu trữ phụ: Bạn có thể lắp thêm ổ cứng hoặc ổ lưu trữ miễn là bo mạch chủ có đủ cổng SATA để lắp.

Ổ đĩa DVD hoặc Blu-ray: Giờ cũng ít người dùng đến ổ đĩa này vì cài Win bằng USB, nghe nhạc, xem phim trên web. Tuy nhiên, việc có ổ đĩa DVD thì cũng có lợi hơn chút, ví như chơi đĩa game, đĩa nhạc bản quyền, sao lưu file. Nói chung, cái này tùy bạn.

Quạt cho case: Nếu cảm thấy cần thêm yếu tố làm mát cho máy tính thì bạn có thể lắp thêm quạt cho case. Chỉ cần đảm bảo kích thước của quạt phù hợp với case là được. Hầu hết quạt có kích thước 120mmm, nhưng có vài loại case chỉ lắp được quạt từ 80mm đến 140mm.

Các thành phần phụ khác: Nhờ các cổng PCI-E, SATA, M2 trên bo mạch chủ, bạn có thể lắp thêm ổ đĩa CD, đầu đọc thẻ SD, ổ đĩa mềm, cổng USB, card âm thanh,…

Dụng cụ cần chuẩn bị khi lắp ráp máy tính

Tua-vít.

Ổ USB với ít nhất 8GB dung lượng.

Một máy tính hoặc điện thoại thông minh có kết nối mạng.

Mua các thành phần để lắp ráp máy tính ở đâu

Hãy bắt đầu lên kế hoạch hoặc tìm kiếm trong 1 số trang liệt kê bên trên. Chúng sẽ liệt kê một số bộ PC được xây dựng ở những mức giá khác nhau, bạn hãy tìm cho mình một ý tưởng phù hợp. Bạn có thể sử dụng PCPartPiker để ráp thử các bộ phận với nhau để xem mức độ tương thích của chúng, tránh trường hợp bị xung đột hoặc các bộ phận không hỗ trợ nhau. Từ đó, bắt đầu tìm kiếm những trang web bán linh kiện máy tính để mua các bộ phận bạn cần.

Bạn nên chọn bộ phận nào?

Có rất nhiều câu hỏi quay vòng vòng trong đầu bạn, một máy tính thế nào là đủ mạnh? Nên chọn bộ xử lý Intel hay AMD, có cần card đồ họa không, card rời hay on-board? Nguồn điện bao nhiêu wat là đủ?

Bộ vi xử lý

Hãy bắt đầu với bộ não của máy tính: CPU. Điều này sẽ xác định các bộ phận khác có tương thích hay không, vì vậy, CPU là một nơi tốt để bắt đầu.

Trong lĩnh vực này thì có AMD và Intel là hai nhà sản xuất vi xử lý lớn nhất, và chắc chắn khi nói đến CPU bạn sẽ lăn tăn nên chọn hãng nào. [ Nên lựa chọn CPU hãng nào: Intel hay AMD?]

AMD: Tiết kiệm tiền, tiết kiệm điện hơn so với Intel ở cùng một mức hiệu suất.

Intel: Bán được nhiều hơn, mạnh hơn ở phân khúc cao cấp. Tốc độ chơi game tốt hơn, xử lý các ứng dụng đa phương tiện ngon hơn.

Dòng CPU hiện tại của Intel dành cho máy tính để bàn gồm: Core i3, Core i5, Core i7 và dòng Core i9 (mạnh nhất ở thời điểm hiện tại). Trong mỗi dòng lại có nhiều loại nhỏ từ yếu nhất đến mạnh nhất, giá thấp nhất đến cao nhất. Đối với các mẫu CPU Core i3 nhanh nhất sẽ chậm hơn một chút so với Core i5 chậm nhất. Và vì có rất nhiều biến thể cũng như kiến trúc nên điều này có thể không đúng trong mọi trường hợp.

Tóm lại, nếu thích dòng Intel thì có thể nghiên cứu Core i5. Nó rẻ hơn Core i7 nhưng vẫn đủ mạnh mẽ để chơi game.

Dòng CPU hiện tại của AMD thì nhiều loại hơn. Thiết kế mới nhất được gọi là Ryzen. Trong đó Ryzen 5 có vẻ nổi bật, đặc biệt là ở những chip 4 hoặc 6 nhân.

Nếu muốn một con số so sánh cụ thể về tốc độ của các CPU, bạn có thể tham khảo tại: https://www.cpubenchmark.net/high_end_cpus.html với rất nhiều CPU cũ, mới, được xếp hạng theo tốc độ benchmark kèm theo thông tin về giá.

Bo mạch chủ

Bạn phải chọn CPU và bo mạch chủ phù hợp với nhau, vì AMD và Intel đều có những thiết kế socket CPU khác nhau cho từng bộ xử lý. Bạn kiểm tra socket trên CPU đã chọn, chẳng hạn là socket LGA 1151 của Intel, sau đó thu hẹp tìm kiếm bằng cách chỉ chọn những bo mạch chủ có socket đó.

Kích thước bo mạch chủ cần phải tương thích với case của máy tính. Bo mạch chủ ATX dành cho những máy tính tiêu chuẩn, bo mạch chủ microATX dành cho những máy tính nhỏ hơn và mini-ITX là cho những máy tính xách tay, nhỏ gọn. Bo mạch chủ có kích thước nhỏ không có nghĩa là nó ít mạnh mẽ hơn, nên bạn không cần quá lo lắng.

Chọn bo mạch chủ có tính năng phù hợp với yêu cầu: Ít nhất phải có một khe PCI-Express để cắm card đồ họa, các cổng SATA cho ổ lưu trữ, DVD, có đủ khe RAM cho số lượng RAM bạn muốn,… Hãy kiểm tra bảng điều khiển phía sau để chắc chắn bo mạch chủ hỗ trợ chuột, bàn phím, màn hình bạn đã mua. Hãy để ý đến các cổng HDMI, DVI, VGA và các bộ chuyển đổi tương tự nếu bạn muốn kết nối với những màn hình hiện đại, máy chiếu,…

Ngoài ra, bạn cũng nên để ý đến các tính năng bổ sung khác của bo mạch chủ như giắc cắm tai nghe, cổng Ethernet để kết nối mạng, card WiFi, cổng USB 3.0,…

Cuối cùng, cáp điện của bo mạch chủ phải phù hợp với cáp trên nguồn điện, và đầu cấp điện cho CPU. Bạn có thể kiểm tra thông qua số chân của đầu cáp: Nếu số chân của chúng bằng nhau thì chúng tương thích. Tùy thuộc vào ổ socket CPU, đầu nối nguồn của CPU có thể có 4, 6 hoặc 8 chân, vì vậy, hãy đảm bảo bộ cấp nguồn của bạn có số chân ở đầu nối phù hợp.

Các nhãn hiệu bo mạch chủ bạn nên xem xét mua: ASUS, Gigabyte, MSI và AsRock.

RAM

Bao nhiêu RAM là đủ? 8GB hoặc 16GB. 8GB là đủ dùng thoải mái cho các game thông thường, đồ họa tầm tầm, các tác vụ nặng. Còn nếu muốn “dư dả” hơn hoặc tạo video, chỉnh sửa nhạc, chơi game đồ họa cao, dùng máy ảo bạn có thể cân nhắc đến phương án 16GB. Muốn chơi game khổng lồ, làm đa nhiệm cả ngày thì sẽ phải dùng đến 32GB hoặc 64GB RAM. Tất nhiên, hãy lưu ý đến số khe cắm RAM trên bo mạch chủ, nó quyết định một phần dung lượng RAM tối đa bạn có thể gắn.

Chọn loại RAM nào? Kiểm tra bo mạch chủ xem hỗ trợ RAM DDR3 và DDR4 (2 chuẩn RAM) hiện tại hay không.

Tốc độ RAM? Thường thì nó không có sự khác biệt quá rõ ràng trong hiệu suất RAM, nhưng bạn có thể mua mô-đun RAM nhanh như bo mạch chủ có thể xử lý.

Hãng RAM nên chọn: G-Skill, Corsair và Crucial.

Ổ lưu trữ

Hãy cố gắng đầu tư một ổ SSD. So với vài năm trước, giá thành của ổ SSD đã rẻ đi khá nhiều. Nếu bạn có dữ liệu lớn, hãy sử dụng thêm một ổ HDD để lưu trữ chúng, còn ổ SSD để cài hệ điều hành.

Hãng nên chọn: Samsung và SanDisk cho ổ SSD, Western Digital, Seagate, và HGST cho ổ HDD.

Case máy tính

Lưu ý quan trọng nhất khi chọn case máy tính chính là kích thước của nó phải phù hợp với các bộ phận bạn định lắp ráp, nhất là bo mạch chủ. Một case to hơn có thể dùng cho bo mạch chủ nhỏ hơn (ví dụ case cỡ ATX có thể đựng được bo mạch chủ Mini-ITX) nhưng case nhỏ hơn bo mạch chủ thì không ổn, case Mini-ITX không thể lắp được bo mạch chủ ATX.

Khi nhắc đến case máy tính bạn sẽ thấy nói đến thuật ngữ thông thường như full tower và mid-tower, chúng cho biết hình dạng, kích thước của case. Mid-tower thường nhỏ hơn so với full tower.

Ngoài kích thước, bạn còn phải lựa chọn vật liệu (thép, nhựa, nhôm, acrylic), số ngăn để ổ cứng, số chỗ để quạt, hệ thống làm mát,… Để đảm bảo yếu tố thẩm mỹ, các case máy tính có xu hướng mini hóa hoặc “gamer hóa” – tích hợp nhiều đèn LED, có bảng điều khiển xem thành quả của mình.

Tùy từng case mà nó sẽ bố trí một vùng nhất định để đặt bộ cấp điện. Hầu hết các case chấp nhận bộ cấp điện ATX tiêu chuẩn, nhưng với những case Mini-ITX thì có thể phải cần bộ cấp điện Mini-ITX (dù một số case ITX cho game thủ vẫn đi kèm kích thước full). Thậm chí 1 số case nhỏ còn đi kèm với bộ cấp điện riêng để tránh những rắc rối về kích thước này.

Một số yếu tốt khác bạn cần phải chú ý như lỗ cắm dây cáp mạng, cổng USB, giắc cắm tai nghe, mic. Nếu muốn thêm card đồ họa rời, hoặc bộ làm mát CPU tự chế thì phải đảm bảo rằng chúng sẽ vừa với case bạn đang chọn. Một số bộ cấp điện đắt tiền, mạnh mẽ có thể cần thêm khoảng trống để lắp đặt, vì thế hãy kiểm tra cả các thông số kỹ thuật của GPU và case để không chọn nhầm case.

Khi đã nhắm được vài case ưng ý, bạn đừng quyết vội, đảo qua trên mạng xem anh em review như thế nào đã. Ở Việt Nam thì có thể không nhiều trang như vậy nhưng bạn có thể dùng Google Dịch, hoặc vốn tiếng Anh tàm tạm của mình để lục lọi trong Tom’s Hardware, PC Gamer và AnandTech, hoặc YouTube, từ đó mới quyết chọn case nào.

Ở thời điểm hiện tại bạn có thể xem xét case từ Fractal Design ,Antec, Corsair, NZXT và Cooler Master, những cái tên khá phổ biến, với nhiều mẫu case. Nhưng cũng đừng giới hạn trong những nhà cung cấp này, bạn cứ thử tìm thêm vài cái tên khác nếu muốn.

Bộ cấp điện

Bộ cấp điện sẽ cung cấp điện năng cho tất cả các thành phần trên máy tính, vì thế bạn cần phải có một thiết bị đủ mạnh, đủ tin cậy để máy tính hoạt động an toàn, hiệu quả.

Bao nhiêu W? Bộ phận tiêu thụ nhiều điện nhất chính là bo mạch chủ, CPU và card đồ họa, những trường hợp khác như quạt, ổ cứng, sử dụng ít điện năng hơn nhiều, bạn có thể không cần tính đến chúng.

Tổng lượng điện các thành phần tiêu thụ sẽ quyết định bộ cấp điện của bạn cần bao nhiêu W. Ví dụ, card đồ họa NVIDIA GTX 1080 TI cần ít nhất 600W, còn card GT 950 chỉ cần 150W. Nếu không chắc chắn các bộ phận sẽ tiêu thụ bao nhiêu điện năng thì bạn nên dùng công cụ này: https://outervision.com/power-supply-calculator nó sẽ giúp bạn tính toán. Nhấp vào khung bên dưới, cuộn chuột xuống, điền các bộ phận của bạn để bắt đầu tính toán nguồn điện.

Một lần nữa, hãy kiểm tra các socket trên bộ cấp điện để đảm bảo nó phù hợp với socket trên bo mạch chủ, card đồ họa, ổ đĩa và các thành phần khác.

Bộ cấp điện có cáp hoặc (rãnh cắm) được gắn cố định, bán cố định hoặc có thể tháo rời, tùy tình hình, bạn có thể lựa chọ cho phù hợp.

Hãy để ý đến huy hiệu nhỏ (nếu có) trên bộ cấp điện, nó thường ghi 80 Plus, 80 Plus Bronze, 80 Plus Silver, 80 Plus Gold, hoặc 80 Plus Platinum. Huy hiệu càng cao thì hiệu quả càng cao, tiếng ồn tạo ra càng ít và mức điện năng bị lãng phí cũng ít đi.

Lưu ý: Bộ cấp điện rất quan trọng, bạn hãy xem xét kỹ lưỡng, đừng đánh đổi chất lượng của nó lấy giá rẻ vì bộ cấp điện tồi có thể làm hỏng các bộ phận khác của máy tính, thậm chí gây ra hỏa hoạn.

Các thương hiệu được đề nghị: Corsair, EVGA, và Cooler Master là một vài cái tên được đánh giá cao, nhưng điều này không có nghĩa là mọi bộ cấp điện của các hãng trên đều tốt, bạn vẫn nên kiểm tra đánh giá của nhiều người dùng hơn trước khi quyết định mua.

Card đồ họa

Nếu định lắp ráp một máy tính chơi game thì việc lựa chọn card đồ họa là một trong những bộ phận quan trọng nhất, cũng không kém phần phức tạp.

Giống như CPU, card đồ họa có 2 nhà cung cấp lớn là NVIDIA và AMD, nhưng rất khó để nói sản phẩm của ai tốt hơn. Dù NVIDIA có khuynh hướng trội hơn về kỹ thuật, AMD trội hơn về giá, nhưng không phải luôn luôn như thế. Bạn biết đấy, 2 hãng này không tự mình sản xuất card đồ họa mà họ cấp giấy phép cho các công ty tự xây dựng và bán chip bằng thương hiệu của hãng. Vì thế, bạn có thể mua card NVIDIA GTX 1050 từ ASUS, EVGA hay Zotac, tất cả đều sử dụng vi xử lý NVIDA nhưng có sự khác biệt rất nhỏ trong bảng mạch, RAM, bộ phận làm mát, cáp màn hình,… Bắt đầu với chip đồ họa bạn muốn, sau đó tìm ra nhà sản xuất có card phù hợp với tính năng đang cần.

Card đồ họa cần độ mạnh như thế nào? Bạn có thể chọn dựa trên những gợi ý này:

Máy tính không dùng để chơi game: Sử dụng card đồ họa tích hợp trên bo mạch chủ, miễn phí.

Chơi những trò chơi nhẹ, 2D: Vẫn có thể sử dụng card đồ họa tích hợp.

Chơi game 3D đơn giản như World of Warcraft và League of Legends: Card đồ họa tầm 100USD hoặc ít hơn.

Chơi game trung cấp như Overwatch và Team Fortress 2: Cần card đồ họa giá từ 100USD đến 200 USD.

Chơi game AAA mới như Call of Duty và Assassin’s Creed với độ phân giải lên tới 1080p và các cài đặt ở mức trung bình: Card 200-300USD.

Chơi game AAA mới ở mức cài đặt cao, độ phân giải màn hình lớn hơn 1080p: Card từ 300-400USD.

Chơi những game cực kỳ cao cấp ở cài đặt cao và độ phân giải lớn hoặc 4K: Bạn cần card đồ họa từ 400USD trở lên.

Hãy xem điểm benchmark, đặc biệt là phần dành cho game bạn muốn chơi để xem xem card đó có phải là lựa chọn tốt nhất trong tầm tiền đó không.

Cuối cùng, hãy chắc chắn rằng card bạn mua có thể nhận được đủ lượng điện cần thiết từ máy tính. Hầu hết card đồ họa tầm trung hoặc cao cấp cần có một kết nối điện chuyên dụng với nguồn điện, ngoài việc gắn trên bo mạch chủ. Bộ cấp điện bạn đã chọn cũng phải có rãnh cắm hoặc kết nối phù hợp với card đồ họa.

Các thương hiệu bạn nên xem xét: EVGA, ASUS, GIGABYTE, MSI và XFX.

Bộ làm mát CPU

Nếu muốn có thêm bộ phận làm mát cho CPU (thường thì bạn nên bổ sung nếu có định ép xung CPU) thì hãy xem xét sản phẩm của Cooler Master Noctua hoặc Corsair (làm mát bằng chất lỏng). Để đảm bảo tính tương thích, hãy kiểm tra xem bộ làm mát có hỗ trợ socket CPU của bạn không và có vừa với case không (chiều cao của bộ làm mát tính từ bo mạch chủ sẽ được liệt kê trong thông số kỹ thuật).

Kiểm tra đi kiểm tra lại các bộ phận

Bộ vi xử lý: Cần phù hợp với socket CPU trên bo mạch chủ.

Bo mạch chủ: Cần tương thích với bộ vi xử lý, RAM, bộ cấp điện (đúng số chân cho rãnh trên bo mạch chủ và CPU).

RAM: Cần khớp với số lượng và loại slot trên bo mạch chủ (DDR3 hoặc DDR4).

Ổ cứng: Cần phải đút vừa vào case, bo mạch chủ cần có đủ cổng SATA.

Case: Cần vừa với bo mạch chủ, card đồ họa, bộ cấp điện, bộ làm mát CPU, và số lượng ổ đĩa.

Card đồ họa: Bo mạch chủ cần loại khe PCIe thích hợp để giữ nó, nó cần vừa với case, và có đầu nối đúng với bộ cấp điện.

Bộ làm mát CPU: Cần vừa với socket bo mạch chủ, CPU và vừa với case.

Bộ cấp điện: Cần cung cấp đủ nguồn điện cho toàn bộ các thiết bị trong máy tính, có số chân tương thích với số chân trên rãnh của bo mạch chủ và CPU, card đồ họa, ổ cứng, các bộ phận cần điện khác.